Toen ik laatst een nieuw rijbewijs bij onze gemeente ging halen, werd me gezegd dat ik alleen met de pin kon betalen. De reden hiervoor is dat pinnen veiliger is en dat het tijd en kosten bespaart. Dit terwijl contant geld toch echt een wettig betaalmiddel is.
Wat is een wettig betaalmiddel?
Allereerst even de gangbare definitie van ¨wettig betaalmiddel¨ uitwerken. Volgens Wikipedia is een wettig betaalmiddel:
¨Een wettig betaalmiddel is een betaalmiddel (geld) dat door een overheid gestandaardiseerd is voor betalingen door burgers of onderdanen (boetes en belastingen) en waarvan de overheid het bredere gebruik in de maatschappij kan afdwingen¨. (bron)
Voorbeelden van wettige betaalmiddelen zijn: Contant geld (chartaal geld) en betalingen met bankpas of creditcard (giraal geld).
N.B.: De bitcoin en andere cryptovaluta bevinden zich trouwens op dit moment nog in een onduidelijk gebied. Het is nog niet erkend als wettig betaalmiddel, aangezien er geen regulering etc. over bestaat. Echter in een uitspraak van een Nederlandse rechter op 20 maart 2018 jl. (vonnis over een faillissement van Koinz Trading) stelde deze dat de bitcoin waarde vertegenwoordigt (en dat je er dus mee kunt betalen). In Duitsland en Japan is het trouwens wel een officieel wettig betaalmiddel. De toekomst zal het uitwijzen wat er met de cryptovaluta staat te gebeuren op dit vlak.
Mag contant geld, aangezien het een wettig betaalmiddel is, zomaar geweigerd worden?
Het antwoord op deze vraag is: Ja, dat mag!
In de wet staat namelijk dat niemand verplicht is om wettige betaalmiddelen te accepteren. En dus mag een winkel wel degelijk betalingen met contant geld weigeren (als ook betalingen met pinpas of creditcard weigeren). Wel is het dan handig dat de winkelier dit duidelijk vermeld, bijvoorbeeld met een bordje bij de kassa of sticker op het raam. Zodat je bijvoorbeeld niet je hele winkelwagen vol hebt geladen en er bij de kassa achterkomt dat je niet kunt betalen op de manier die je wilde. Dat heb ik een keer gehad in een AH, toen er een pinstoring was, en er geen geldautomaat in de buurt was. Het A4-tje dat ze op de automatische winkeldeur hierover hadden gehangen, had ik over het hoofd gezien.
Een winkel is dus vrij om te bepalen welke betaalmiddelen bij accepteert. Voorbeelden hiervan die je vaak in de praktijk tegenkomt zijn:
- Bankbiljetten van € 100 en meer worden in verband met de veiligheid geweigerd (tegen beroving, overvallen);
- De 1- en 2 eurocenten worden niet geaccepteerd omdat de winkel de contante betalingen afrondt. In vrijwel alle Nederlandse winkels wordt dit inmiddels al jaren gedaan. Als je pint, wordt het bedrag overigens niet afgerond (zoals ongetwijfeld bekend).
Verder kun je vaak in de automaten bij parkeergarages en bij Burgerzaken in het gemeentehuis (paspoort, rijbewijs) alleen maar met de pin betalen.
Tegenwoordig worden er door winkels ook wel eens extra kosten gerekend als je besluit om contant te betalen (bijvoorbeeld 10 of 25 eurocent). En sommige winkels rekenen juist weer extra kosten voor het pinnen. Best wel tegenstrijdig, maar dat mag dus ook allemaal gewoon.
De enige rol die de overheid heeft is -het houden van toezicht op het betalingsverkeer-. Ze hebben dus geen regels over welk type wettig betaalmiddel je moet gebruiken. Het pinnen is destijds door banken ontwikkeld om betalen makkelijker te maken.
In alle eurolanden kun je eenvoudig met de euro betalen. Het enige verschil tussen eurolanden kan zijn dat de 1- en 2 eurocenten nog wel of niet worden berekend of geaccepteerd. Verder zijn de ¨special editions¨, zoals herdenkings- of verzamelaarsmunten alleen geldig als wettig betaalmiddel in het betreffende land van uitgifte.
Tot slot
Met dit verhaal in het achterhoofd, is het dus altijd handig om van ieder type betaalmiddel -voor de zekerheid- wat bij de hand te hebben. Zeker als je op reis gaat. Verder is een creditcard echt een must als je naar het buitenland gaat (met name de V.S.). Maestro-bankpassen worden hier vaak niet geaccepteerd. Het is dan heel erg handig als je een creditcard (voor o.a. noodgevallen) hebt.