In mijn blog van gisteren beschreef ik het al even, en in deze blog ga ik er wat uitgebreider op in. Want voor elke accountant (AA/RA) gelden 5 fundamentele beginselen waar hij/zij zich verplicht aan moet houden (cf. artikel 2 van de VGBA). Dit is wel interessant te weten, een accountant is namelijk een vertrouwenspersoon voor het maatschappelijk verkeer.
1.Integriteit
De accountant treedt eerlijk en oprecht op (paragraaf 2.3 artikel 6 VGBA).
Met andere woorden, dit houdt in dat een accountant in wat voor functie dan ook altijd eerlijk en oprecht zaken doet en de waarheid hierbij geen geweld aandoet. Manipulatie van gegevens, cijfers en overige informatie, al dan niet voor zichzelf, is (vanzelfsprekend) niet toegestaan.
2.Objectiviteit
De accountant laat zich bij zijn afwegingen niet ongepast beïnvloeden (paragraaf 2.4 artikel 11 VGBA).
De accountant dient een eigen en onafhankelijk oordeel te vormen. Beïnvloeding van de objectiviteit kan op veel manieren plaatsvinden. Zo kun je hierbij denken aan een te grote vertrouwdheid die tussen een klant en de accountant is gegroeid, waarbij de objectiviteit van de accountant voor wat betreft het vaststellen van feiten in het gedrang komt. Ook een financieel belang of een te dominante houding van de klant kan de objectiviteit van de accountant negatief beïnvloeden. Ook kan een accountant door zijn klantgerichte persoonlijkheid wellicht te veel meegaan in de belangen van een klant.
N.B.: Er gelden specifieke onafhankelijkheidseisen voor accountants die controle-opdrachten / assurance-opdrachten uitvoeren. Hierover in een vervolgblog meer.
3.Vakbekwaamheid en zorgvuldigheid
De accountant houdt zijn vakbekwaamheid op het niveau dat is vereist om een professionele dienst op een adequate wijze te kunnen verlenen (paragraaf 2.5 artikel 12 VGBA).
De accountant is verplicht om voldoende in zijn kennis te investeren en om zijn kantoor van de benodigde mankracht, kennis en vaardigheden te voorzien om de opdrachten naar behoren te kunnen uitvoeren.
Een accountant is sowieso verplicht gebonden aan Permanente Educatie (PE). Jaarlijks moet een accountant namelijk verplicht het nodige aantal uren besteden aan educatie (120 PE-uren per 3 jaar).
4.Vertrouwdheid
De accountant die de beschikking krijgt over gegevens of inlichtingen waarvan hij het vertrouwelijke karakter kent of redelijkerwijs moet vermoeden, is verplicht tot geheimhouding van die gegevens of inlichtingen, behoudens voor zover hij:
- bij of krachtens een wettelijk voorschrift tot het verstrekken van de gegevens of inlichtingen verplicht is;
- bij of krachtens een wettelijk voorschrift tot het verstrekken van de gegevens of inlichtingen bevoegd is;
- betrokken is in een gerechtelijke procedure of klachtprocedure die jegens hem is aangespannen dan wel jegens de organisatie waarbij hij werkzaam of waaraan hij verbonden is of is geweest, en de gegevens of inlichtingen in die procedure van belang zijn;
- van de organisatie waarvoor hij een professionele dienst uitvoert of heeft uitgevoerd, in het kader van een specifiek doel schriftelijke toestemming tot het verstrekken van de gegevens of inlichtingen heeft verkregen en dit doel wordt vastgelegd; of
- het noodzakelijk acht om desgevraagd bij dezelfde organisatie waarvoor hij een professionele dienst uitvoert of heeft uitgevoerd een andere accountant in staat te stellen een professionele dienst op verantwoorde wijze te aanvaarden en uit te voeren (paragraaf 2.6 artikel 16 VGBA)
Een accountant dient in zijn contacten op persoonlijk en sociaal vlak, de pers, het zakelijk leven (bedrijven en overheid) geheimhouding te bewaren. Ook moet hij bewaken dat zijn kantoor dit doet. Wel kan hij op grond van zijn functie, een machtiging van de klant of op grond van de wet (bijvoorbeeld bij het constateren van fraude is hij dat wettelijk verplicht te melden) zijn vertrouwelijke informatie wel bekend maken.
5.Professionaliteit
De accountant onthoudt zich van elk handelen of nalaten waarvan hij weet of behoort te weten dat dit het accountantsberoep in diskrediet brengt of kan brengen (paragraaf 2.2 artikel 4 VGBA).
Dit is de vroegere ¨eer van stand¨ van de accountants. Een accountant moet zich onthouden van alles wat schadelijk is voor de naam van het accountantsberoep. De formulering ¨eer van stand¨ is aangepast, omdat het verwarring zaaide ten aanzien van of het om de eer van de accountant ging. Het gaat hierbij namelijk om het vertrouwen van het publiek in het accountantswerk. Bij het in diskrediet brengen van het accountantsberoep kun je denken aan het wekken van overdreven verwachtingen van het werk, ervaring en kennis van de accountant. Ook het negatief uitlaten over het werk van collega-accountants is schadelijk voor het vertrouwen van het publiek in accountants en mag dus niet.
Bron: NBA: VGBA artikel 2