In deze blog leg ik in het kort uit welke verschillende typen Accountantsverklaringen (en overige verklaringen) van de accountant er zijn.

Wat is een Accountantsverklaring?

Een Accountantsverklaring is een verklaring van een accountant (AA of RA) over de getrouwheid van een overzicht met historische financiële informatie. Vaak is dit een jaarrekening, maar het kunnen ook andere overzichten zijn (zoals een subsidieafrekening, overzicht verzekerd belang voor een verzekeringsmaatschappij enz.).

Er bestaan drie soorten verklaringen van een accountant:

  • Controleverklaring (ook wel Accountantsverklaring genoemd): De accountant geeft een oordeel met een redelijke mate van zekerheid. Het doel is om een redelijke mate van zekerheid te verkrijgen dat de financiële verantwoording geen onjuistheden van materieel belang bevatten.
  • Beoordelingsverklaring: De accountant geeft een oordeel met een beperkte mate van zekerheid. Het doel van deze beoordeling van een financiële verantwoording is de accountant in staat te stellen om, op basis van werkzaamheden die niet die zekerheid verschaffen die bij een controleopdracht is vereist, te kunnen mededelen dat hem niets is gebleken op grond waarvan hij zou moeten concluderen dat de jaarrekening niet is opgesteld in overeenstemming met de van toepassing zijnde grondslagen voor de financiële verslaggeving.
  • Samenstellingsverklaring: De accountant ondersteunt de organisatie bij het opstellen van de jaarrekening. Het doel van een samenstellingsopdracht is het verzamelen, rubriceren en samenvatten van financiële informatie, waarbij de accountant wordt ingeschakeld vanwege zijn kennis en deskundigheid op het gebied van externe verslaggeving en wet- en regelgeving. Omdat de accountant het bedrijf helpt met het maken van de jaarrekening, gaat hij uit van de informatie die hij van het bedrijf ontvangt. De accountant onderzoekt in principe niet of deze informatie correct is (echter, wat het type opdracht ook is, een accountant moet altijd professioneel, integer, objectief, vakbekwaam en zorgvuldig zijn en alle informatie vertrouwelijk behandelen).

Uitvoeringsvoorschriften (NV COS)

Bij het uitvoeren van een Controle-, Beoordelings- of Samenstellingsopdracht moet de accountant zich verplicht houden aan de Nadere Voorschriften Controle- en Overige Standaarden (NV COS), die door de Koninklijke Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) is vastgesteld. Alle (gecertificeerde) accountants (AA en RA) staan ingeschreven bij de NBA (Accountant is een beschermde titel).

De (Wettelijke) Controleopdracht kan 4 uitkomsten hebben:

  • Goedkeurende Accountantsverklaring: De jaarrekening geeft een ¨getrouw beeld¨ van het vermogen en het resultaat van de organisatie (overigens hoeft dit niet tot op de laatste euro correct te zijn). De jaarrekening moet wel zo nauwkeurig zijn dat de gemiddelde gebruiker hier zijn beslissingen betrouwbaar op kan nemen. Het doel van de controleopdracht is dat de accountant -met een hoge mate van zekerheid- zegt dat de jaarrekening geen (materiële) afwijkingen bevat. De accountant geeft hierbij echter geen absolute zekerheid dat de jaarrekening goed is omdat hij bewust misleid kan worden door een bedrijf, en omdat toegepaste schattingen in de jaarrekening vaak subjectief zijn en omdat het economisch niet verantwoord is (gezien kosten-nut) om alle individuele transacties te controleren. Daarom spreekt een accountant slechts over een redelijke mate van zekerheid.
  • Accountantsverklaring met beperking: Deze verklaring betekent dat de accountant bedenkingen tegen de verantwoording en/of onzekerheden met betrekking tot de controle heeft die van dusdanig materieel belang zijn, dat deze in de accountantsverklaring moeten worden opgenomen. In een accountantsverklaring met beperking staan betreffende deze bedenkingen de bewoordingen ¨met uitzondering van¨ opgenomen en in geval van onzekerheden met betrekking tot de controle, de bewoordingen ¨onder voorbehoud van¨ opgenomen.
  • Accountantsverklaring met oordeelonthouding: Deze verklaring betekent dat de accountant onzekerheden met betrekking tot zijn controle heeft die van dusdanige aard en omvang zijn dat hij geen goedkeurende accountantsverklaring en geen een accountantsverklaring met beperking kan afgeven. In een accountantsverklaring met oordeelonthouding staan de bewoordingen ¨geen oordeel omtrent de getrouwheid van –(de financiële verantwoording)- als geheel¨ en moet vermeld worden waaruit de onzekerheden bestaan en welke omstandigheden/oorzaken tot deze onzekerheden hebben geleid.
  • Afkeurende Accountantsverklaring: Deze verklaring betekent dat de accountant tot het oordeel is gekomen dat de financiële verantwoording niet voldoet aan de eisen. In de afkeurende accountantsverklaring moeten de woorden ¨niet getrouw¨ of ¨niet juist¨worden gebruikt en moeten de aard en de draagwijdte van de bedenkingen worden vermeld.

De Beoordelingsopdracht kan 3 uitkomsten hebben:

  • Goedkeurende Beoordelingsverklaring
  • Beoordelingsverklaring met beperking
  • Afkeurende Beoordelingsverklaring

De Beoordelingsopdracht is eigenlijk een soort van tussenvorm tussen een Controleopdracht en een Samenstellingsopdracht. Het verschil met een Controleopdracht is dat bij een Beoordelingsopdracht het bestaan van het administratieve organisatie / interne beheersingssysteem (AO/IB) wel wordt vastgesteld maar dat de werking hiervan bij een beoordelingsopdracht niet getoetst wordt (bij een Controleopdracht wordt zowel bestaan als werking hiervan getoetst).

De Samenstellingsopdracht

Omdat de accountant het bedrijf ¨slechts¨ helpt met het maken van de jaarrekening geeft hij dus geen oordeel of conclusie hierover. Als de gebruikers van de jaarrekening een oordeel of conclusie willen, dan moet er door de accountant een controle- of beoordelingsopdracht uitgevoerd worden.

Tot slot

Qua formulering in deze verklaringen is het erg belangrijk dat de accountant, als het geen Goedkeurende Accountantsverklaring is, dit heel duidelijk (conform de wettelijke richtlijnen) moet beschrijven. Anders kan de verklaring toch voor een Goedkeurende Accountantsverklaring worden aangemerkt/aangezien. 

Bron: NBA/NV COS